niedziela, 8 stycznia 2017

Mały Wstęp

Cześć, zacznę od tego, że najpierw przedstawię jakie formy ochrony przyrody występują w Polsce z podanymi przykładami z okolicy. Według ustawy o ochronie przyrody wyróżniamy:

1.      Parki narodowe,
2.      Rezerwaty przyrody,
3.      Parki krajobrazowe,
4.      Obszary chronionego krajobrazu,
5.      Obszary Natura 2000,
6.      Pomniki przyrody,
7.      Stanowiska dokumentacyjne,
8.      Użytki ekologiczne,
9.      Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,
10.  Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.

W czym parki narodowe są to te najważniejsze i obejmujące największe obszary, a ochrona gatunkowa skupia się na pojedynczych obiektach i organizmach.
Tworzenie i funkcjonowanie form ochrony przyrody odgrywa bardzo duża rolę w ogólnej gospodarce ochrony przyrody. Wszystkie te formy na obszarze Polski powstały w oparciu o badania naukowe i doświadczenie historyczne oraz stworzono takie, które mają jak najlepiej sprawdzać się w dzisiejszych czasach. Każda forma ochrony przyrody ma swój indywidualny charakter i posiada inny cel i funkcję, by jak najlepiej dbać o środowisko w XXI wieku.
Oto zestawienie form ochrony przyrody w Polsce ze strony GENERALNEJ DYREKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA:

Lp.
Nazwa formy ochrony
Liczba obiektów
1.
Parki narodowe
23
2.
Rezerwaty przyrody
1488
3.
Parki krajobrazowe
122
4.
Obszary chronionego krajobrazu
400
5.
Obszary Natura 2000
145 obszary specjalnej ochrony ptaków (PLB)
849 specjalne obszary ochrony siedlisk (PLH)
6.
Pomniki przyrody
30707
7.
Stanowiska dokumentacyjne
174
8.
Użytki ekologiczne
7569
9.
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
253
10.
Ochrona gatunkowa
715 gatunków roślin
322 gatunków grzybów
799 gatunków zwierząt

Teraz ogólnie scharakteryzujmy konkretne formy ochrony przyrody:

1. Parki Narodowe  - Obszary wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha. Najbliższym P.N. względem powiatu mławskiego jest Kampinowski P.N. znajdujący się w pobliżu Warszawy.
2. Rezerwaty Przyrody - Obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje, a także siedliska roślin, zwierząt i grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Na terenie powiatu mławskiego położone są 3 rezerwaty przyrody (wszystkie znajdują się na terenie Nadleśnictwa Dwukoły): rezerwat „Baranie Góry” (leśnictwo Mostowo), rezerwat „Olszyny Rumockie” (leśnictwo Mostowo) oraz rezerwat „Dolina Mławki” (leśnictwo Ratowo).
3. Parki Krajobrazowe -  Obszary chronione ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe. Tworzone są na mocy uchwały sejmiku wojewódzkiego. Ważną rolą zarządów parków krajobrazowych jest prowadzenie działań w zakresie edukacji przyrodniczej i krajobrazowej. W parku krajobrazowym jest prowadzona działalność zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Parki Krajobrazowe nie występują na terenie powiatu mławskiego.
4. Obszary chronionego Krajobrazu - Obejmują tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach oraz wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Na terenie powiatu powiatu mławskiego położone są fragmenty trzech obszarów chronionego krajobrazu: Zieluńsko-Rzęgnowski Obszar Chronionego Krajobrazu, Nadwkrzański Obszar Chronionego Krajobrazu oraz Krośnicko-Kowsmowski Obszar Chronionego Krajobrazu.
5. Obszary Natura 2000 -  Najmłodsza z form ochrony przyrody wprowadzona w 2004 r. w Polsce jako jeden z obowiązków związanych z przystąpieniem do Unii Europejskiej. Obszary te powstają we wszystkich państwach członkowskich tworząc Europejską Sieć Ekologiczną Natura 2000. Celem jest objęcie ochroną około 200 najcenniejszych i zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz ponad tysiąca rzadkich i zagrożonych gatunków. Unikalność tej formy ochrony przyrody polega na tym, że kraje członkowskie tworzą sieć na podstawie jednakowych założeń określonych w prawie oraz wytycznych Unii Europejskiej, zarządzają nią przy zastosowaniu podobnych instrumentów, wspólnie troszczą się o odpowiednie środki finansowe i jej promocję. Na terenie powiatu mławskiego znajdziemy trzy takie obszary.
6. Pomniki przyrody - Pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów. Są to na przykład okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie. Na terenach niezabudowanych, jeżeli nie stanowi to zagrożenia dla ludzi lub mienia, drzewa stanowiące pomniki przyrody podlegają ochronie aż do ich samoistnego, całkowitego rozpadu. Pomniki przyrody powoływane są w drodze uchwały rady gminy. Na terenie powiatu mławskiego znajdują się 63 takie obiekty.
7. Stanowiska dokumentacyjne - Są to niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych. To także jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych. Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt. Na terenie powiatu mławskiego znajduje się tylko jedno takie stanowisko – „Morena Rzęgnowska” na terenie gminy Dzierzgowo.
8. Użytki ekologiczne - To zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej. Wśród nich są: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania. Na terenie powiatu mławskiego znajduje się 10 takich uzytków.
9. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe  - To fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne. Tymi formami przyrody obejmowane są zarówno obszary niewielkie (np. pozostałości parków i założeń przypałacowych), jak i rozległe tereny zróżnicowane pod względem krajobrazowym i przyrodniczym (np. fragmenty dolin rzecznych). Na terenie powiatu mławskiego położony jest fragment doliny rzeki Łydynia objęty tą ochrona.
10. Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów - Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i zachowanie właściwego stanu ochrony dziko występujących w Polsce i Unii Europejskiej rzadkich, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną  gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk i ostoi. Na terenie występują liczne gatunki organizmów chronionych min. Lilja Złotogłów (Lilium marago), widłak goździsty (Lycopodium clavatum).

To już wszystkie informacje w tym wpisie. W najbliższym czasie przeprowadzona zostanie ankieta wśród społeczności I LO w Mławie sprawdzająca znajomość form  ochrony przyrody oraz świadomość wagi odgrywanej przez nie roli. Do zobaczenia ;)


Źródła:




Prezentacja

14 czerwca pokazywałam prezentację na temat form ochrony przyrody w szkole. Prezentację widziało 5 klas – 3 klasy z mojego I LO w Mławie, ...